Kwestia podwójnego obywatelstwa Rosji i Polski nie jest nowa, jest okresowo podnoszona na różnych poziomach. W obu państwach są zarówno zwolennicy, jak i przeciwnicy tego pomysłu. Rosjanie z polskimi korzeniami lub po prostu chcący mieszkać w UE, obywatele polscy pochodzenia rosyjskiego i Polacy prowadzący interesy w Rosji traktują podwójne obywatelstwo Polski i Rosji jako sposób na zdobycie tego, czego chcą: wygodnie mieszkać w Europie, ale zarabiać w Rosja. Od czasu do czasu w mediach pojawiają się informacje o uznaniu podwójnego obywatelstwa między Rzecząpospolitą Polską a Federacją Rosyjską. Zastanów się, czy tak jest w rzeczywistości.
Czym jest „podwójne” i „drugie” obywatelstwo, jaka jest ich różnica
Na pierwszy rzut oka nie ma specjalnych różnic między tymi koncepcjami. W rzeczywistości różnica jest jednak kolosalna i wiąże się z nabyciem różnych statusów prawnych.
Aby zostać obywatelem dwóch państw jednocześnie, konieczne jest posiadanie odpowiedniej umowy międzypaństwowej; i nie jest to łatwe, bo mówimy o płaceniu podatków do budżetu, służbie w siłach zbrojnych itp.
Nie ma umowy między Rzecząpospolitą Polską a Federacją Rosyjską o uznaniu podwójnego stanu cywilnego, to znaczy, że każdy kraj uważa osobę wyłącznie za swojego obywatela.
W takim przypadku osoby z podwójnym rdzennym (bipatrides) otrzymują prawo do korzystania ze świadczeń w obu krajach. Jednocześnie przywilej ten ma również wadę – naruszenie praw podczas uczestniczenia w życiu politycznym kraju, w trakcie zatrudnienia.
Na świecie nie ma wspólnego poglądu na ten problem. Niektóre państwa – Austria, Chiny, Litwa, Japonia i inne – są kategorycznie przeciwne, inne (Australia, Kanada) popierają możliwość podwójnego pochodzenia.
Jednocześnie każdy ma prawo do samodzielnego decydowania, ile będzie posiadał paszportów i ile będzie miał obywatelstw. Co więcej, każdy kraj będzie uważał go wyłącznie za swojego obywatela, niezależnie od tego, jakim językiem mówi i gdzie mieszka.
Zrób ankietę socjologiczną!
Podwójne obywatelstwo: polska wizja
W Polsce kwestia podwójnej rdzennej ludności jest bardzo wyraźnie rozwiązana. Ponieważ status ten wchodzi w życie tylko wtedy, gdy zostanie zawarta i ratyfikowana odpowiednia umowa z obcym państwem, w przypadku jej braku (a taka umowa nie została zawarta między Rzecząpospolitą Polską a Federacją Rosyjską) nie może być podwójnego pochodzenia między tymi państwami , więc nie chodzi o to, jak.
Interesujący fakt. W starożytnym Rzymie, w czasach Cycerona, ludność mnoga była traktowana negatywnie. Każdy, kto chciał zostać obywatelem Rzymu, musiał zrezygnować z poprzedniego.
Polacy z jednej strony zawsze wyróżniali się patriotyzmem i żarliwą miłością do ojczyzny (prawdziwy patriota Polski nie może być jednocześnie obywatelem dwóch państw), a z drugiej poszanowaniem praw człowieka do wolnego wyboru.
W dniu 15 sierpnia 2021 r. weszła w życie Ustawa RP „O obywatelstwie” z dnia 2 kwietnia 2009 r. (Dz. U. 2021 poz. 161). Ustawa ta dawała Polakom prawo do posiadania drugiego (lub wielokrotnego) obywatelstwa bez utraty własnego.
Cudzoziemcy (w tym z Federacji Rosyjskiej) również otrzymali prawo, w sposób przewidziany przez prawo, nabywać rdzenną ludność Polski, nie rezygnując z własnej. Oznacza to, że strona polska nie czyni zrzeczenia się poprzedniego obywatelstwa warunkiem nabycia przez rdzennych Polaków. Kwestia ta należy do kompetencji państwa, w którym osoba ubiegająca się o obywatelstwo polskie wcześniej zamieszkiwała lub obecnie mieszka.
Tacy obywatele będą musieli wypełniać swoje obywatelskie obowiązki w podwójnej stawce: płacić podatki obu państwom i służyć w wojsku.
Ustawa ustanawia równe prawa i obowiązki zarówno dla obywateli polskich – posiadaczy kilku paszportów, jak i dla tych, którzy posiadają wyłącznie jedno obywatelstwo polskie (Ustawa RP „O obywatelstwie”, ust. 1, art. 3).
Posiadanie polskiego paszportu daje obywatelom rosyjskim prawo pobytu i pracy w Polsce, zapewnia im wszelkie prawa i wolności, w tym udział w wyborach, ochronę prawną, dyplomatyczną i inną (jeżeli ta sama osoba zachowuje obywatelstwo rosyjskie na terytorium Federacji Rosyjskiej , będzie to problematyczne ), pozwala na swobodne poruszanie się po Polsce i krajach UE itp.
Klauzula 2 art. 3 ww. ustawy stanowi, że na terytorium Polski obywatele polscy posiadający drugie obywatelstwo nie mają żadnych praw i nie ponoszą żadnych obowiązków związanych z obywatelstwem innego państwa. Wobec władz polskich (bezpośrednio w Polsce lub za granicą) występują wyłącznie jako obywatele RP.
Zgodnie z Ustawą RP „O obywatelstwie” cudzoziemiec może ubiegać się o polski paszport w dwóch przypadkach:
- nadanie obywatelstwa przez Prezydenta RP;
- uznanie go za obywatela polskiego za wojewodę po złożeniu wniosku i spełnieniu określonych wymogów (prawo do krwi, stałego pobytu i legalnego nieprzerwanego pobytu w kraju, znajomość języka państwowego itp.).
Uznanie obywatelstwa polskiego obojgu rodzicom automatycznie czyni ich dzieci obywatelami tego kraju. Jeżeli jedno z rodziców uzyska polski paszport, dzieci również będą mogły być rdzennymi obywatelami RP, pod warunkiem uzyskania oficjalnej zgody drugiego rodzica.
Zgodnie z nowymi przepisami nie można wymagać od cudzoziemca rezygnacji z poprzedniej osoby rdzennej przed uzyskaniem języka polskiego (wcześniej wymóg ten był obowiązkowy). Dziecko, które urodziło się w Polsce, a jego rodzice są nieznani, automatycznie staje się obywatelem kraju. Cudzoziemcy, którzy w przeszłości posiadali obywatelstwo polskie, ale utracili je przed 01.01.1999, mogą ubiegać się o przywrócenie ich rdzennej ludności.
Podwójne obywatelstwo: widok z Rosji
Rosyjskie podejście do podwójnej rdzennej ludności opiera się na warunku zawarcia odpowiednich dwustronnych umów międzyrządowych. Federacja Rosyjska zawarła dwie takie umowy – z Turkmenistanem i Tadżykistanem.
Zgodnie z zawartymi porozumieniami, bipatrydzi muszą wypełniać swoje obowiązki obywatelskie w kraju, w którym przebywają na stałe, przy jednoczesnym korzystaniu z praw i wolności w obu państwach (w ograniczonym zakresie).
Od sierpnia 2021 r. obowiązuje jedynie umowa z Tadżykistanem (ustawa federalna nr 152-FZ z dnia 15.12.1996 r. „O ratyfikacji umowy między Federacją Rosyjską a Republiką Tadżykistanu w sprawie uregulowania kwestii podwójnego obywatelstwa ”), umowa z Turkmenistanem z 18.05. Rok 2021 już nie obowiązuje. W związku z tym możemy mówić tylko o podwójnym obywatelstwie Federacji Rosyjskiej i Tadżykistanu.
Ustawodawstwo rosyjskie daje swoim obywatelom uzasadnioną możliwość uzyskania dowolnego innego, a nawet kilku obywatelstw, bez utraty rosyjskiego (klauzula 2 art. 6 ustawy federalnej nr 62 z 31 maja 2002 r.). Obowiązkowe jest poinformowanie rosyjskich władz migracyjnych o uzyskaniu drugiego paszportu, natomiast na terytorium Federacji Rosyjskiej osoba ta będzie uważana wyłącznie za obywatela rosyjskiego. Z prawnego punktu widzenia ten status prawny można określić jako „wielokrotne” lub „drugie” obywatelstwo.
Artykuł „Czy w Federacji Rosyjskiej dozwolone jest podwójne i wielokrotne obywatelstwo” szczegółowo opowie o stosunku do bipatryzmu w Rosji.
Interesujący fakt. W historii stosunków polsko-rosyjskich był okres tzw. podwójnej rdzenności. W latach 1815-1915 Imperium Rosyjskie obejmowało ziemie etniczne polskie, tworząc Królestwo Polskie (
), którego mieszkańcy byli uważani za poddanych Rosji.
), którego mieszkańcy byli uważani za poddanych Rosji.Jeśli ostateczny wybór zostanie dokonany na korzyść jedynego obywatelstwa – polskiego, to należy zrezygnować z rosyjskiego. Ustawodawstwo rosyjskie (art.20 ФЗ № 62 z dnia 31 maja 2002) pozwala to zrobić z zastrzeżeniem trzech warunków:
- jeżeli wnioskodawca nie jest objęty dochodzeniem ani nie jest przetrzymywany w areszcie;
- wypełnił wszystkie zobowiązania wobec Federacji Rosyjskiej;
- posiada lub może gwarantować nabycie innego obywatelstwa.
Kompleksowe informacje na temat procesu zrzeczenia się obywatelstwa rosyjskiego zawiera artykuł „Zrzeczenie się obywatelstwa rosyjskiego w 2021 r.: procedura zrzeczenia się obywatelstwa”.
Dalsze działania zmierzające do pozbawienia obywatelstwa rosyjskiego określa art. 19 ustawy nr 62, w punkcie 24 Regulaminu postępowania w sprawach obywatelstwa rosyjskiego (rozporządzenie PRF nr 1325 z dnia 14.11.2002), na stronie internetowej Wydziału Konsularnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych Sprawy Federacji Rosyjskiej, gdzie można złożyć wniosek online (https: //nation.kdmid.ru / Widok / Instrukcja).
Wszelkie niuanse nabywania rdzennych obywateli Polski przez byłych obywateli rosyjskich znajdują odzwierciedlenie w artykułach Ustawy RP „O obywatelstwie” z dnia 2 kwietnia 2009 r. (rozdziały 2-5).
Podsumujmy
Przede wszystkim nie należy wierzyć fałszywym informacjom w mediach o istnieniu podwójnej rdzennej ludności Polski i Rosji. Należy wyraźnie zrozumieć, że brak odpowiedniej umowy między Federacją Rosyjską a Rzeczpospolitą Polską uniemożliwia podwójne obywatelstwo polsko-rosyjskie lub rosyjsko-polskie. Możemy mówić tylko o drugim lub wielokrotnym obywatelstwie: obywatel Federacji Rosyjskiej lub RP, zachowując poprzedni rdzenny, nabywa drugie obywatelstwo.
Status ten prowadzi do podwójnego obciążenia odpowiedzialnością i pozbawienia niektórych praw, dlatego warto rozważyć opcję rezygnacji z jednej z rdzennych mieszkańców.
