Życie w Polsce: kto i jak może otrzymać kartę pobytu w 2021 r.

Ostatecznym celem większości migrantów, którzy przenieśli się do Polski, jest uzyskanie polskiego paszportu. Jednak większość podstawowych praw obywatelskich na terenie republiki może być wykonywana bez niej - mając jedynie zezwolenie na pobyt czasowy lub stały. Uprawnienie to potwierdza karta pobytu, która ma kilka rodzajów i form. Proponujemy zastanowić się, jak uzyskać Kartę Pobytu w 2021 roku, zastanowić się w jakich przypadkach i komu jest wydawana, jakie daje prawa i jakie kroki należy podjąć, aby ją uzyskać.

Karta pobytu: co to jest i jak się dzieje

Karta pobytu to dokument wydany przez polskie władze, który poświadcza tożsamość jego właściciela podczas jego pobytu w Polsce. Wraz z paszportem dokument ten potwierdza prawo do pobytu czasowego lub stałego oraz umożliwia wielokrotne przekraczanie granicy Polski bez uzyskania dodatkowej wizy.

Karta pobytu to zwykła plastikowa karta, która zawiera wszystkie dane osobowe i biometryczne niezbędne do identyfikacji cudzoziemca, jego czarno-białe zdjęcie oraz spis innych informacji.

Karta pobytu wskazuje:

• adres zameldowania i miejsce zamieszkania (zameldowanie);
• numer PESEL, jeżeli został nadany (PESEL);
• obecność lub brak dostępu do rynku pracy (dostep do rynku pracy);
• okres ważności dokumentu i organ, który go wydał;
• inne uwagi, jak nawiązanie do Niebieskiej Karty UE (Niebieska Karta UE) czy udzielonej ochrony międzynarodowej (ochrona przyznana przez).

Karta zawiera m.in. podstawę, na jakiej cudzoziemiec przebywa na terytorium Polski, na podstawie której takie karty zazwyczaj dzieli się na:

• Karta pobytu czasowego lub zezwolenie na pobyt czasowy (Karta czasowego pobytu). Taka karta wydawana jest na okres od 1 do 3 lat i uprawnia do legalnego pobytu na terytorium RP przez cały okres jej ważności. W przyszłości może być odnawiana nieograniczoną liczbę razy, w zależności od podstawy, na jakiej została otrzymana. Tryb jej wydawania oraz podstawa rejestracji reguluje dział V ustawy o cudzoziemcach.
• Karta stałego pobytu lub zezwolenie na pobyt stały/pobyt stały (Karta stałego pobytu). Taka karta wydawana jest na okres 10 lat z możliwością późniejszego przedłużenia. Potwierdza prawo cudzoziemca zamieszkałego w Polsce do stałego pobytu na terytorium kraju i faktycznie zrównuje go w prawach z obywatelami RP, z nielicznymi tylko wyjątkami. Zasady jego wydawania reguluje Dział VI ustawy.
• Karta rezydenta UE (Zezwolenie na pobyt rezydenta rezydenta UE). Taka karta jest rodzajem zezwolenia na pobyt stały dla stałych mieszkańców Unii Europejskiej i wydawana jest bezterminowo cudzoziemcom spełniającym wymogi rozdziału 2 działu VI ustawy o cudzoziemcach.

Kto ma prawo wydać Kartę Pobytu

Każdy z powyższych rodzajów kart ma swój ograniczony krąg potencjalnych odbiorców, którzy mogą się o nią ubiegać z tego czy innego powodu. Najszerszy krąg potencjalnych odbiorców zezwolenia na pobyt czasowy. Po pierwsze cudzoziemcy mogą się o to ubiegać, jeśli jest to związane z pracą:

• zatrudnionych w Polsce, jeżeli spełniają warunki art. 114 ustaw;
• wykonywania pracy w specjalności wymagającej wysokich kwalifikacji, jeżeli spełniają warunki art. 127 ustawy;
• wysłane przez pracodawcę w podróż służbową na terytorium Polski, jeżeli spełniają wymogi art. 140 prawa;
• zatrudnionych przy pracy sezonowej w Polsce, jeżeli spełniają wymogi art. 185a ustawy.

Po drugie, mogą wystąpić przypadki wydania zezwolenia na pobyt czasowy, gdy karta pobytu jest wydawana bez odniesienia do pracy. Mówimy o przypadkach, gdy:

• cudzoziemiec prowadzi działalność gospodarczą na terytorium Polski, jeżeli spełnił wymogi art. 142 ustawy;
• cudzoziemiec został studentem polskiej uczelni, jeśli spełnia wymogi art. 144 ustawy;
• kandydat stał się ofiarą handlu ludźmi zgodnie z art. 170 prawa;
• obywatel państwa obcego przybył do Polski w celu prowadzenia badań naukowych, dla których konieczne jest spełnienie wymogów art. 151 ustaw;
• następuje łączenie rodzin: małżonkowie lub dzieci obywatela polskiego lub cudzoziemca zamieszkałego w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt przenoszą się do Rzeczypospolitej;
• zachodzą okoliczności nie określone przez ustawodawcę, zgodnie z którymi cudzoziemiec musi przebywać w Polsce dłużej niż trzy miesiące.

Drugą kategorią odbiorców są posiadacze zezwolenia na pobyt stały, które zgodnie z art. 195 ustawy cudzoziemcom przysługuje:

• którzy są dziećmi obcokrajowców posiadających kartę stałego pobytu, jeśli urodzili się po jej wydaniu lub w okresie jej ważności;
• są dziećmi obywatela Rzeczypospolitej Polskiej;
• polskiego pochodzenia lub posiadasz Kartę Polaka;
• żonaty/zamężna z Polakami od co najmniej 3 lat, z zastrzeżeniem zezwolenia na pobyt czasowy od co najmniej 2 lat;
• uznane za ofiary handlu ludźmi, które żyły co najmniej rok na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy;
• którym przyznano status uchodźcy, azyl polityczny i inny status humanitarny;
• cudzoziemcy mieszkający w kraju posiadający zezwolenie na pobyt od co najmniej 5 ostatnich lat.

Możliwe opcje imigracji szczegółowo omówiono w artykule: „Metody imigracji do Polski”.

Biorąc pod uwagę powyższe, najłatwiejszą i co najważniejsze najszybszą opcją dla Ukraińców i innych obywateli WNP jest wyrobienie Karty pobytu według Karty Polaka. Dzięki takiej karcie cudzoziemcy z byłych republik sowieckich mogą ubiegać się o prawo stałego pobytu bez faktycznego zamieszkiwania na terenie RP – natychmiast po legalnym wjeździe do kraju.

Ale żeby otrzymać Kartę Polaka, trzeba mieć polskie korzenie i umieć je udowodnić w ambasadzie lub województwie.

Posiadacz Karty Polaka, który sporządza Kartę na swój pobyt, jest zwolniony z opłaty skarbowej. Ponadto może ubiegać się o pomoc finansową, którą państwo wypłaci mu w ciągu 9 miesięcy:

• od 1 do 3 miesięcy - 925 zł za osobę dorosłą, 462 zł za dziecko;
• od 4 do 9 miesięcy - 555 zł za osobę dorosłą 277,5 zł za dziecko.

Prawa przyznane przez Kartę pobytu

Będąc zarówno dokumentem uprawniającym do pobytu w kraju, jak i dokumentem potwierdzającym tożsamość cudzoziemca w Polsce, Karta pobytu zawiera szereg niezaprzeczalnych zalet związanych ze statusem prawnym cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej.

Należy mieć na uwadze, że zakres uprawnień zależy od podstawy, na jakiej uzyskano zezwolenie na pobyt.

W szczególności Karta pobytu w Polsce uprawnia do:

• wielokrotny wjazd i wyjazd z kraju bez uzyskania polskiej wizy krajowej;
• bezwizowe zwiedzanie strefy Schengen zgodnie z zasadą 90/180;
• zatrudnienie, jeżeli jest to Karta przestarzałego pobytu lub zezwolenie na pobyt czasowy w związku z pracą;
• nauczanie dzieci w polskich szkołach;
• zakup pojazdu, prowadzenie działalności gospodarczej, studiowanie na uniwersytecie i inne prawa lokalne;
• zakup nieruchomości bez zezwolenia, pod warunkiem zamieszkiwania w wózku ze starym pobytem przez co najmniej 5 lat;
• ubieganie się o wizę amerykańską z terytorium RP, co znacznie zwiększa szanse na pozytywną odpowiedź;
• rejestracja zezwolenia na pobyt dla członków rodziny;
• rejestracja ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego PESEL;
• zarejestrowanie obywatelstwa polskiego, z zastrzeżeniem warunków przewidzianych w art. 30 Ustawa o obywatelstwie polskim i tak dalej.

Procedura wydawania karty pobytu

Wobec powyższych przesłanek cudzoziemiec ma prawo ubiegać się o zezwolenie na pobyt.Dla Rosjan, Białorusinów, Ukraińców i innych cudzoziemców procedura jest zawsze taka sama – polega na skontaktowaniu się z wydziałem ds. cudzoziemców w urzędzie wojewódzkim w miejscu zamieszkania kandydata na kartę pobytu. Przy takim odwołaniu cudzoziemiec musi złożyć pakiet dokumentów, który obejmuje:

• dodatkowy kwestionariusz, którego forma będzie zależeć od wnioskowanego zezwolenia na pobyt;
• 4 zdjęcia o standardowym rozmiarze 35 x 45 mm;
• oryginał i kopie ważnego paszportu międzynarodowego;
• dokument potwierdzający istnienie podstaw do wydania karty (np. karta Polaka, akt małżeństwa z Polakiem, dokument potwierdzający przyjęcie na studia) – w każdym przypadku taki dokument będzie inny;
• rejestracja tymczasowa – przy rejestracji Karty czasowego pobytu, ponieważ adres znajduje się na odwrocie dokumentu;
• dokument potwierdzający istnienie miejsca zamieszkania (w określonych przypadkach) - umowa najmu, umowa kupna-sprzedaży mieszkania itp.;
• ubezpieczenie medyczne (w określonych przypadkach), w tym polisa wystawiona poza granicami Polski;
• dokumenty potwierdzające posiadanie środków na utrzymanie: może to być zaświadczenie z banku, karta pobytu może być również wystawiona na podstawie zaświadczenia o dochodach wydanego przez urząd skarbowy lub zaświadczenie o wynagrodzeniu w miejscu pracy;
• pokwitowanie zapłaty opłaty skarbowej.

Zasady wypełniania ankiety-dodatku

Zgłoszenie składane jest w dwóch egzemplarzach i wypełniane jest przez kandydata na kartę pobytu we własnym zakresie. W celu uzyskania formularza warto skontaktować się z Urzędem do Spraw Cudzoziemców w urzędzie wojewódzkim w miejscu zamieszkania lub pobrać go z ich strony internetowej. Wynika to z faktu, że formy w różnych województwach kraju mogą się jednak nieznacznie różnić.

Niezwłocznie sugerujemy zapoznanie się z przykładowymi kwestionariuszami, z których jeden będzie musiał zostać wypełniony. Tak wygląda wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy:

A tak wygląda wniosek o zezwolenie na pobyt stały:

Wypełnienie ankiety na Karcie Godzin, jak również na Karcie Godzin, wymaga przestrzegania szeregu zasad, w szczególności:

1. Wypełnia się go wyłącznie w języku polskim i drukowanymi literami - niedopuszczalne jest użycie innego języka.
2. W każdej komórce wpisywana jest tylko jedna drukowana litera, cyfra lub inny symbol - wykluczone są poprawki, kleksy, uzupełnienia.
3. Na płeć wskazuje jedna litera: dla mężczyzn – „M”, dla kobiet – „K” (od polskiej kobiety).
4. Podpis wnioskodawcy nie może wykraczać poza pole.
5. Zgłoszenia nie będą przyjmowane bez podania adresu.
6. W kolumnach, w których znajduje się wybór wymaganej opcji, należy użyć przekreślenia „X”.

W każdym razie sam vnesek zawsze zawiera niezbędne wskazówki, a w razie jakichkolwiek pytań pomoc w rejestracji zapewni Wydział do Spraw Cudzoziemców w Twoim województwie.

Czas i koszt

Co do zasady decyzja o udzieleniu cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt jest podejmowana w ciągu 1-3 miesięcy od złożenia przez niego wniosku, w zależności od podstawy. Po wysłaniu decyla potwierdzającego udzielenie zezwolenia na pobyt, konieczne jest dodatkowo do dwóch tygodni wystawienie samej karty plastikowej.

W praktyce terminy te są rzadko dotrzymywane. Jednak jedyną niedogodnością, jaką może spowodować takie opóźnienie, jest brak możliwości opuszczenia terytorium Polski przed zakończeniem rozpatrywania sprawy (pod warunkiem wygaśnięcia wizy). Najważniejsze jest, aby złożyć wniosek przed upływem terminu ważności wizy, a jeśli wygaśnie ona przed podjęciem decyzji, nie stanowi to przeszkody w legalnym pobycie w kraju.

Jeśli chodzi o koszt, główne wydatki wnioskodawcy to opłata skarbowa (od 340 do 640 zł w zależności od rodzaju zezwolenia) oraz kolejne 50 zł za wyprodukowanie samej karty plastikowej.

Dodatkowe koszty np. dla Białorusinów mogą wiązać się z koniecznością tłumaczenia dokumentów na język polski – mogą sięgać 40 zł za stronę. Należy pamiętać, że to wszystko są koszty związane z samodzielną rejestracją: „zakup” karty czasowego pobytu za pośrednictwem pośredników będzie kosztował znacznie więcej – do 500 €, a to tylko wtedy, gdy wszystkie dokumenty spełniają wymogi prawa.

Czy mogą odmówić?

Co do zasady, jeżeli wszystkie dokumenty są w porządku, a podstawy do uzyskania Karty Pobytu są w pełni przestrzegane, właściwe organy nie praktykują bezpodstawnych odmów. Jednak zezwolenie na pobyt czasowy lub stały na pewno nie zostanie wydane, jeżeli:

• kandydat nie spełnia wymagań do wydania zezwolenia na pobyt, biorąc pod uwagę cele i okoliczności jego pobytu w Polsce;
• cudzoziemiec jest wpisany na listę osób, których pobyt w RP jest niepożądany;
• wymaga tego obronność i bezpieczeństwo Polski oraz ochrona jej porządku publicznego;
• przedłożono sfałszowane dokumenty lub zawierały nieprawdziwe informacje;
• cudzoziemiec nie wypełnia obowiązków podatkowych na terytorium Polski;
• wnioskodawca przebywa na terytorium Polski w momencie składania wniosku nielegalnie;
• wnioskodawca jest zatrzymany, znajduje się w areszcie lub został skazany na karę pozbawienia wolności;
• cudzoziemiec przebywa poza granicami RP;
• wnioskodawca odmówił przedstawienia danych biometrycznych i tak dalej.

Jeżeli cudzoziemiec uzna, że ​​odmowa jest niezgodna z prawem, ma prawo wnieść odwołanie do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

Jak sprawdzić gotowość karty

W 2021 roku wszelkie informacje o zmianach w przypadku konkretnego cudzoziemca przesyłane są na jego telefon komórkowy. Na początek zaraz po złożeniu dokumentów otrzyma powiadomienie na swój adres domowy o przyjęciu dokumentów do rozpatrzenia. Wskaże również zalecenia, których kandydat musi przestrzegać, a także kontakty urzędnika, z którym można się skontaktować telefonicznie i dowiedzieć się, czy Karta jest gotowa.

Później, po podjęciu ostatecznej decyzji, wnioskodawca otrzyma na telefon sms, zgodnie z wynikami, musi stawić się w Urzędzie do Spraw Cudzoziemców i podpisać wszystkie niezbędne dokumenty. Gdy karta będzie już gotowa, cudzoziemiec otrzyma kolejny SMS. Dokument możesz odebrać tylko udając się do biura osobiście.

Nawiasem mówiąc, w niektórych województwach (np. w województwie mazowieckim) praktykowano również korzystanie ze specjalnej usługi elektronicznej sprawdzania stanu karty, ale na chwilę obecną taka usługa nie jest dostępna.

Czy można anulować Kartę Pobytu?

Należy pamiętać, że nawet po pozytywnej decyzji o wydaniu Karty Pobytu nadal można ją anulować. Biorąc pod uwagę postanowienia art. 101, art. 199 i art. 200 Ustawa o cudzoziemcach, jest to możliwe w przypadkach, gdy:

• cel pobytu, dla którego wydano zezwolenie na pobyt czasowy lub stały, stracił na aktualności;
• cudzoziemiec przestał spełniać warunek, dla którego zostało mu wydane zezwolenie na pobyt czasowy lub stały;
• po zarejestrowaniu zezwolenia na pobyt czasowy lub stały zaistniała co najmniej jedna z podstaw odmowy wydania zezwolenia na pobyt (zagrożenie bezpieczeństwa narodowego, skazanie na co najmniej 3 lata pozbawienia wolności itp.);
• cudzoziemiec opuścił terytorium Polski na ponad 6 lat;
• dokument wygasł lub cudzoziemiec nabył obywatelstwo polskie.

Wniosek

Biorąc pod uwagę powyższe, możemy śmiało nazwać Kartę Pobytu niezastąpionym aspektem legalizacji na terenie Polski. Obowiązkowa dla wszystkich, którzy planują przebywać na terytorium republiki dłużej niż 3 miesiące, a tym bardziej dla tych, którzy planują przeprowadzić się do Polski i uzyskać obywatelstwo.

Sami cudzoziemcy są również zainteresowani Kartą Pobytu, gdyż otwiera przed nimi wiele możliwości, począwszy od bezwizowego podróżowania po Europie, a skończywszy na prawie do zakupu nieruchomości pod warunkiem stałego pobytu na pobyt stały.